نماز و هزار و یک رمز و راز
هیچ وسیله ای مستحکم تر و دائمی تر از نماز، برای ارتباط میان انسان و خدا نیست. مبتدی ترین انسانها، رابطه خود با خدا را به وسیله نماز آغاز می کنند.برجسته ترین اولیای خدا نیز، بهشت خلوت انس خود با محبوب را در نماز می جویند.

مقام معظم رهبری، حضرت آیت الله خامنه ای
نماز، زینت بزم عارفانی است که از بیگانه دست شسته اند و با دوست پیمان پاکی بسته اند. در سایه سار نماز می توان از کمند شیطان و عصیان رهید و به رضوان الهی رسید.
تدبّر و اندیشه در اسرار نماز، همانند غوّاصی در اقیانوس ژرف و بیکرانی است که حاصل آن گوهرهای بی بدیل اخلاص و تسلیم و فروتنی است.
بر این اساس، به بیان چند نکته درباره نماز می پردازیم، بدان امید که با تفکّر درباره راز و رمزهای نماز، به ضیافت دوست بار یابیم و از زلال جاری عشق بنوشیم.
1*خدای سبحان در قرآن کریم فرمود: انّنی انااللّه لا اله الاّ انا فاعبدنی و اقم الصّلوة لذکری. 1
من اللّه هستم؛معبودی جز من نیست، مرا بپرست، و نماز را برای یاد من بپادار.
2*شبی که رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله به معراج رفت، به درگاه خداوند عرض کرد: پروردگارا!در این شب، به شادمانی شگفتی دست یافته ام، این شادمانی را بر من افزون فرما راهی نشانم ده که همواره چنین باشم.
خدای متعال او را به نماز فرمان داد و فرمود:یا محمّد المصلّی یناجی ربّه، ای محمّد!نمازگزار با خدایش سخن می گوید و راز و نیاز می کند. 2
3*امام محمّد باقر علیه السّلام فرمود:نماز، هدیه مؤمن است به سوی پروردگار، پس هدایای خود را نیکو کنید تا جوایز شما نیکو باشد. 3
4*نماز گناهان را می زداید، چنانکه برگ را از درخت بزدانید، و گناهان را-از گناهکار- می گشاید، چنانکه بند از کسی بگشایند. 4
حضرت علی علیه السّلام
5*نماز اظهار فقر و فروتنی در پیشگاه الهی است. 5 پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله
6*از رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله روایت شده است که:خدای متعال فرمود:من سه چیز را برای نمازگزار پذیرفته ام:

الف:تا زمانی که در حال نماز است رحمتم را بر او نازل کنم.
ب:فرشتگان با بالهای خود او را زیر پوشش و حمایت قرار دهند.
ج:خودم با او مناجات کنم.آن گاه که او گفت:یا ربّ؛من می گویم:لبّیک. 6
7*هر چیزی را زینتی است و زینت اسلام، نمازهای پنجگانه است. 7 پیامبر اکرم صلّی اللّه علیه و آله
8*در احادیث مربوط به معراج نبیّ اکرم صلّی اللّه علیه و آله می خوانیم که آن حضرت فرمود:...چون به مسجد اقصی رسیدم، ابراهیم و موسی و عیسی علیه السّلام و جمله پیغمبران دیگر را دیدم که درآمدند و بر من سلام کردند و مرا در پیش داشتند و با ایشان نماز کردم. 8 چون...رسیدم بهسدرة المنتهی 9 عالمی دیدم پرنور و ضیاء و چندان روشنایی داشت که چشم خیره می شد.چندان که نگاه کردم بر چپ و راست، همه فرشتگان روحانی دیدم به عبادت مشغول.گفتم:ای جبرئیل!کیستند این قوم؟گفت:اینان هرگز هیچ کار نکنند جز عبادت و تسبیح. 10
9*ازربیع بن خثیمحکایت شده است که با یک رکوع، شب را به صبح می رساند، آن گاه قامت راست می کرد و می نالید و می گفت: آه، مخلصان پیشی گرفتند و ما از راه ماندیم. 11
10*از امام صادق علیه السّلام پرسیدند: گریستن در نماز(از بیم عذاب الهی)است؟ فرمود:به خدا سوگند که نور چشم است؛و اگر برای شما چنین حالی پیش آمد مرا هم به یاد آورید(و دعا کنید). 12
11*رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله فرمود: هیچ نمازی وقتش نمی رسد مگر آن که فرشته ای ندای عمومی سر می دهد کهای مردم!بپا خیزید و آتشهایی را که با دستهای خود بر پشت خویش برافروخته اید، با نماز خود خاموش کنید. 13
12*آخرین وصیّت انبیا درباره نماز بوده است. 14 امام صادق علیه السّلام
13*اوّل کسی که نماز بامداد کرد آدم علیه السّلام بود، او نخستین همه گریندگان بود، آیین بیداری شب آدم نهاد، نوحه کردن از درد هجران و زاریدن به نیم شبان سنّتی است که آدم نهاد...چون سحر عاشق وار نفس بر زد و لشکر صبح کمین برگشاد و بانگ بر ظلمت شب زد، جبرئل آمد به بشارت که:یا آدم!صبح آمد و صلح آمد، نور آمد و سرور آمد، روشنایی آمد و آشنایی آمد، برخیز ای آدم، و اندرین حال دو رکعت نماز کن، یکی شکر گذشتن شب هجرت و فرفت را، یکی شکر دمیدن صبح دولت و وصلت را. 15
14*حضرت مهدی علیه السّلام در روز ظهور، به اذن پروردگار بهمسجدالحرام می رود و پشتمقام ابراهیمرو بهکعبه می ایستد و دو رکعت نماز می گزارد و سپس اعلام ظهور می فرماید. 16
15*الّذین ان مکّنّهم فی الارض اقاموا الصّلوة واتوا الزّکوة وأمروا بالمعروف و نهوا عن المنکر و للّه عقبة الامور.- 17 (یاران خدا)همان کسانی(اند)که هر گاه در زمین به آنها قدرت بخشیدیم، نماز را بر پا می دارند، و زکات می دهند، و امر به معروف و نهی از منکر می کنند، و پایان همه کارها از آن خداست.
قرآن کریم

16*امام موسی کاظم علیه السّلام در سنّ کودکی در خدمت پدر بزرگوارش امام جعفر صادق علیه السّلام به نماز ایستاده بود. اندیشمندی از اهالی شهر، نزد آن حضرت بود، دید که این فرزند به سوی در باز نماز می خواند، که کراهت دارد.مسأله را از حضرت صادق علیه السّلام پرسید.امام علیه السّلام فرمودند:از خود بچّه سؤال کنید!
آن آقای عالم رو کرد به بچّه خردسال و عرض کرد:چرا رو به در باز نماز می خوانید؟ این طفل خردسال(امام کاظم علیه السّلام) فرمود:آن کسی که من به سوی او نماز می خوانم از این در به من نزدیکتر است! 18
پاورقی
(1)-طه(20)، آیه 14.ترجمه آیات این مجموعه (جز چند مورد)از قرآن کریم باترجمه آیت اللّه مکارم شیرازی نقل شده است.
(2)-سرّ الصّلوة، (شیخ الرئیس ابو علی سینا)ضمیمه کتاب ضوابط الرضاع، و رساله رضاعیّه، صفحه 185.
(3)-ارشاد القلوب، جلد 2، صفحه 18(باب 22).
(4)-نهج البلاغه، خطبه 199، صفحه 235، ترجمه دکتر سید جعفر شهیدی.گفتنی است:نکته هایی که از نهج البلاغه آورده ایم از همین مأخذ نقل شده است.
(5)-اسرار الصّلوة و مهمّاتها، صفحه 148.
(6)-تفسیر کشف الاسرار، جلد 10، صفحه 465
(7)-مصباح الفلاح، صفحه 173
(8)-معراج نامه ابو علی سینا، صفحه 25
(9)-درختی است در آسمان هفتم که در سورة النّجم (آیه 14)یاد شده.(فرهنگ معین)و نیز در قاموس قرآن آمده است:از روایات استفاده می شود که سدرة المنتهی، در آسمانهاست.(قاموس قرآن، جلد 3)
(10)-معراج نامه ابو علی سینا، صفحه 111-112
(11)-سرّالصّلوة، صفحه 79.
(12)-من لا یحضره الفقیه، جلد 1، صفحه 317.
(13)-84
(14)-وسائل الشیعه، جلد 3، صفحه 26
(15)-تفسیر کشف الاسرار، جلد 1، صفحه 653- 654
(16)-داستانها و حکایتهای نماز، جلد 1، صفحه 37(بحار الانوار).